201

128

Bağdâd'a Tâbi‘ Dileym Sancağı

Dileym sancağı, Karaorman demekle meşhûr Benân nâm mahalden Fellûce'ye varınca tahminen on altı sâ‘at mesâfe tûl çeker mahalden ibâretdir. Livâ-i mezbûrun kürsî-i hükûmeti olan Kal‘atü'r-Remadî nâm kal‘a Şâmiye tarafında Fırat nehri üzerinde ma‘mûrca bir mahaldir ki kadîmde orada Müşeyhid nâmında bir şehir variken rivâyete göre Hilâfet-i Hazret-i Ömer'den Timurlenkk vaktına gelince harâbe yüz tutmuş ve Timûr-ı mczbûr vaktında külliyydi harâb olmuşdur. Mezkûr Kal‘atü'r-Remâdî'de el-ân Bağdâd vâlîleri tarafından asâkir-i muntazama ve neferât-ı muvazzafa ve Ukayl askerleri ikâme olunur. Ve işbu kal‘anın yanında Fırat nehrinden Nehrü'l-Kesr nâmında bir cedvel ayrılup Taş-Hubbâni nâm mahalleri ihâta ve azîm bir hevr ihdâs eder ve orada sâkin ahâlî zirâ'at vaktinda cedvel-i mezbûru sedd edüp suyu çekilen mahalleri [190] zirâ‘at ederler ve ba‘de'l- hasâd yine suyu açup bırağurlar. Evâ’ilde cedvel-i mezbûru çör çöp ile sedd edüb Arablar istedikçe bozarak tuğyân ederken ve ba‘zan suyun mezâhime-i teba‘iyyesiyle bozulup mezrûâta mazarrat îsâl eyler iken merhûm Necîb Paşa kal‘a-i mezbûrenin pîşgâh-ı garbisinde ve sedd-i mezbûr yerine açılur, kapanur bir köprü binâ edüb bu sûretle hükümet ahâlînin isyânı gâilesinden ve mezrûât-ı ahâlî suların tuğyânı mazarratından rehâyâb olmağla bir eser-i celîle olmuşdur. Dileym aşîreti Benân'dan Fellûce'ye ve Elhas ve miriye nâm mahallere kadar Şâmiye ve Cezîre taraflarında ya‘nî Fırat nehrinin iki yakasında sâkin olarak zirâ‘atları "Bekre" ta‘bîr bârgîr dolablarıyla sulanır. Hâsılatı hınta ve şa‘îr ve daru ve sisam ve sâ’ir hubûbâtdır. Ve Dileym aşîreti âtîyü'z-zikr dört tâ’ifeye münkasim olup Eşcîriye tâ’ifesi de anlara tâbi‘dir.

***

Asıl Dileym Aşîreti

Elbû Ridînî tâ’ifesi
Hâne
Aded
2000

Elbû Fehd tâ’ifesi
Hâne
Aded
500

Elbû Ulvân tâ’ifesi
Hâne
Aded
500

Mehâmide tâ’ifesi
Hâne
Aded
1000

Aşîret-i mezbûreye tâbi‘ Eşcîriye tâ’ifesi
Hâne
Aded
100

Cem‘ân
Hâne
Aded
4100