MS Lat 5: Conradus de Saxonia, Sermons.

COLUMN 1 notanoa quodqd peccatapcca remittunturremittut perp intentamitetam oratiooro negaturnem. undevu petrumpetr ad simonemsimone magummagu ait. Actusact viii Roga deumdm si forte remittatur tibit haech cogitationecogitato cordis tui. Hishiis uerbisubis petruspetr ostenditostedit quodqd impius?ipiu simonsimo rogandorogado conco- sequiseqi remissionemremissione potuit. audiuerat. enimn. a magistro suo iesuihu Christoxo. quiqi rogandorogado remissionemmissioem meruit qui x. milia talentale- ta debuit. MatheusM. xvui. Omne debitumdebitu dimisi tibit quantumqm rogat. me. O quantaqa grauisgwuis- sima debita suntsut. x. milia talentataleta et cumcu dominusdo rogantirogati indulsitidulsit. quiqi etiamet marie qui-qiu gentorumgeto denariorumdenario debita dimisit. et ecce deuota oratiooro signatasigata este ini quartoqrto marie obsequioobseqio. quoqo unxit pedes iesuihu. oprime enimn iesumihm unguinusungiui. quandoqn deuote oramusoram. SedS unguentumungetu orationisorois et deuotionisdeuotois sepe negligitur perp muscas diaboli. quiq suntsut male cogitationescogitatoes. et affectionesaffectoes. et turbationesturbatoes. et auras seculiscli. Canticus canticorumCCs. x. musce morientesmorietes perduntpdut suauitatemsuauitate urgenuge- ti. Occidit autemau iacobumiacobu fratremfrm Johannusjohus gladio. actusact. XII. JacobusJacob iste fraterfr este JohannusJohus ewangeliste. filiusfili sororis marie. consobrinusbrin deumdm quemq herodeshodes occidit gladio. GladiusGladi autemau et omniao tormentatormeta alleuianturalleuiata perp- fidemfide. per spiritumpspc. per caritatempcaritate. perp patientiampatietia. perp zelumzelu. perp prescientiampscientia. QuaeQ omniaoia ini iacobo isto notare possumuspossum. HicH enimn iacobusiacob fide resurrectionisrectois. spiritusspc glorificationisglificationis. caritate redemptionisredeptois. patiampatia sub portationisportatois. zelo edificationisedificatois. prep scientiascetia prep munitiomunito- nis. ad notana instructusistructus et confortaturcofortatur fuit. UndeUn et patienterpatiet gladiumgladiu sustinuit. ¶ De primopo. MarcusMar. V. NonNo permisitpmisit quamquamqqua se sequiseqi nisini petrum et iacobumiacobu et JohannemJohane fratremfrm eiusei. Ibi habet quamq familiaritate admittitur iste iacobusiacob quandoqu dominusdo puellampuella suscitauit manummanu eiusei tenenstenes et diCOLUMN 2 censces. Surge puella. HaecH ecclesiaecclia significaresigificare potest. hanchac dominusdo perp. manummanu boni operisopis ad gloriamglam suscitabit. JohannesJo. V. proceduntpccdut qui bona feceruntfecert iniresuruire. quiqi uerouo mala egeruntegert ini resurrectione?resur. iudicii. hanchac dominusdo surgeresurge iubebit. SicSc. SanctumScm perp- sonat uox illa teribilistribilis ini auribusaurib uicis. surgite mortui et uenite ad iudiciumiudiciu. propterppt habemush in odi ratiorato- nes. fidemfide. martires patienterpatiet sustineruntsustinuert mortemmorte. ii. MaccabaeorumMacch. vii. Rex mundimudi defuctor nos prop suis legibuslegib ini eterneetne iure resurrectioneresurrectoe suscitabit ¶ De secundoiio. MattheusM. xvi. AssumpsitAssup iesusihc petrumpetru et iacobumiacobu et JohannemJohaem et duxit illos ini montemmote excelsum seorsum. et transfiguratustransfigat este annisan eos. Ibi persanctepscte iacobo facies Christixi resplenduit. sicut sol. et certecte quilibetqlib iustusiust splendebitspledebit sicutsic sol ini montemote celi. MattheusM. xiii. TuncTuc fulgebuntfulgebut iusti sicutsic sol ini regno patrispa eorumeo. AnselmusAnselm. In illa uita pulchritudo uistorumuisto solis pulchritudinipulchtudini quaeq sempliseptepli- citer citquamq modomo sit splendidiorspledidior erit. ad equibatur. ad hanchac gloriamglam qui uoluerit peruenirepuenire debet ini mortemmote celestemceleste uirtutibusuitutib et bonis operibusopib ascendereascede. praesentibusps. QuisQis ascendetascedet in montemo. diodomini. aut quisqs sanctasta. ini loco sanctuss eiusei. ?a. Spes tantetate gloriegle alleuiat gladiumdiu et omniaoia aduersaadusa. RomaniRo. viii. NonNo suntsut condignecodigne passiones huiushui temporistepis ad futuram gloriamglam quaeq reuelabituruelabr ini nobisnob ¶ De ui. MattheusM. xuii. Et assumpsitassupsit petrumpet. et Jacobumcobm. et JohannemJohenm secumsecu et cepit tederede et pauerepaue. JacobiJbi habes quamqa familiaritermiliairt cumcu isto iacobo trac-

COLUMN 1 tabas christusx de instanteistate passionepassioe. quaeq maxime accenditaccedit Raritatemraritate. BernardusB. SuperSr omniaoia reddit te amabilemamabile mihim bone iesuihu calix quaeq bibisti. huiushui calicis caritas alleuiauit martirummartiru penas. lignumlignu enimem crucis dulcoravit aquasaqs maris. amaras. sicutsit diciturdr exodusexo. xv ¶ De quartoiiii. lucasluc. ix. IacobusIacob et IoannesIohes dixeruntdixert. DiuineDne uis dicimusdicim ut ignis descendatdescedat de celo et consumatcosumat illos. Ibi habes quomodoqm dominusdo IacobusIacob. istumistu increpandoicpado ad patientiam patiam informauitiformauit. quaeq equanimitereqnimit mala tollerat irrogata. GregoriusG. pacienciapacia este aliena mala equanimitereqnimit perpetippeti. contract eumeu quoqueq quiq mala irrogat nullo dolore morderi. IacobusIacob iste uolebat consumi cosumieos iigne quiq christumxpm nonn receperuntreceperut. Ecce christusx adhuc recipi querit. apocalipsisapo ui. Ecce sto ad hostiumhostiu et pulso si quisqs audieritau uocemuo meamm et a peruitpe ianuamia intraboitbo ad illumillu et ceterace. cumc illo. et ipseipe me. Undeun qui ipsumipm nonn recipient consumunturcsumut igne non temporalitepali seds eternali MattheusM xxv. Discedite a me maledictimale. ini ignemigne eternumetnu. et ceterae ¶ De quintou significatumsigcatu este. LucasLuc v. I IoannesIohes. xxi. in duabusduab capturis pisciumpisciu quibusqb iacobusiacob iste interfuititfuit. due capturecapte pisciumpisciu significatsigicat duas conuersionescusiones hominumhoinu. una este infideliumifideliu ad ueramuera fidemfide. alia malorummalor christianorumxanor ad uitamuita bonambona. In primapma capturacapta pisces necn magni necn numerarinumari dicunturdicut. ini secundascda uerouo utrumqueutruq describiturdescribr. NamNa credentescdetes supersup numerumnumum multiplicati suntsut. SedS benebn uiuentesuiuetes apud deumdm magni et numeratinumati suntsut. augustinusaug. OmnesOms sanctossct regnaturosregnatos numeratosnuatos habetht et numeratnuat COLUMN 2 deusds. Zelus huiush capturecapte animarumaiar alleuiat gladiumgladiu et tormentumtormetu. ii. TimotheusThi ii. omniaoia sustineo propterppt electoseltos ut et ipsiipi salut[e]msalute consequanturcosequt. que este ini christoxpo iesuihu cumc gloriagla celesti ¶ De sextovi. MattheusM. xx. Calicem quidemqde meumme bibetisbi. sederese autemau ad dexteramdex meamm vel sinistramsi nonn este meumm dareda uobis. et ceterae. Bibit beatusbs iacobus de calice ferreofreo. quandoqn capud subposuitsbposuit gladio. bibit ini uia undeun exaltauit capud ini patriapata. Bibit pacientiuspacieti tamquamtaq. a christoxpo praemunituspmunit. GregoriusG. MinusMin iacula feriunt quaeq praeuidenturpuidetur. Dic ut sedeantsedeat hii duo filii meimi unusun ad dextris tuumt et unus un ad sinistris tuumt ini regnoreg t. MattheusM xx. ConsiderateCosidate karissimikmi quadruplicemqdruplice sessionemsessioem bonambona. consideratecsidate quodq este sessio humilitatishuilitatis penitentialispnias ini conversionecusioe. sessio tranquillitatistnqllitatis spumatusspuat instantoito templationemteplatoe sessio auctoritatis iudicialis ini regenerationeregenatoe sessio securitatissecitatis eternalisetnalis ini beatificationebificatoe ¶ De primap. notano quodq de rege niniue diciturdr IonasIone iii. abiecit uestimentumuestimetu suumsuu a se et indutusidutus este sacco et sedit ini cinerecine poenitenspnites abicereabice debet uestimentumuestimetu secularis et male consuetudiniscosuetudinis. Haech este uestis leprosalepsa de quaq leuiticusleui xiii. diciturdr. quodqd uestis cuiuscui lepralep utu cessaueritsauit aquaaq lauandalauada este Mala enimn uita quaq este leprosalepsa uestis. si cessaueritcessauit. lauandalauada este aqua primaepme. Si autemau utu cessauit. cremandacremada este igne iehenneiehene. Isaiasysa ix.^{1MS: ix ix} uestimentumuestimetum mixtummixu sanguine erit ini combustionemcobustioem ignis et cibuscib. abiecto ergog tali uestimentouestimeto. penitentienspnies induiidui debet sacco penitentiepnie queq benebn perp saccumsaccu significatursigificat propterppt asperitatemaspitate et grauitatemguitate. O quamq gloriosaglosa commutationecomutato fit prop isto sacco. psalmusps. Concidisti saccumsaccu meummeu et circumdedisticcude. me leticia. Tali sacco penitenspnites indutusidutus. debet incinereicine sederesede hoch este cineremcinere se recognoscendorecognoscedo debet se ini omnioi humilitatehuilitate teneretene.

COLUMN 1 {ysidorusysid} ysidorusysidor. Cinis es et in cinere uiue. semper lugensluges. semper merensmeres semper suspiria cordis emittensemittes. ad hanchac sessionemsessione inuitaturiuitat animaaia peccatrixpccatix. Isaiaeysa xlviii. uirgo filia babilonisbabilois sede ini puluerepulue. ¶ De secundascda. Canticum Canticorum Can ii. sub umbraub illiusilliu quemque desiderabamdesidaba sedi. et fructusfruct eius dulcis gutturigutti meomo. Sedi inquamiq perp equitatemeqtatem contemplationiscoteplatois. Trenumtren ^{* The following quotation is taken from the Lamentations of Jeremias, 3:28} iii. Sedebit solitarius et tacebit. In umbraubra significatursignificat refrigeriumregrigeriu diuine protectionisptectiois. contract estum temptationisteptatois et tribulationis. psalmusps. sub umbraubra alarumala tuarumtua gloriaborglabor (?). alarumala misericordiaemie et caritatis. Notanoa quodq diciturdr dicit quemq (?) desiderabamdesidabam. psalmusps Quemadmodumqueadmodu desideratdesidat ceruuscuus ad fontes fotes aquarumaqar ita desideratdesi. animaa. meame. ad te deusds. CeruusCuus uexaturuexat a uenatoribusuenatorib. lassaturlassat et estuat et fontemfonte desideratdesidat. Sic et animaaia fidelis a uenatoribusuenatorib infernalibusifnalib. id est.i. . a demonibusdemonib agitata fontemfonte christumxpm desideraredesidare debet. fontemfonte utiqueutiq de quoq. psalmusps. apud te este fons uite. Notanoa etiam quiq diciturdic fructusfruct eiusei dulcis gutturigutti meo. UereUe dulcis et omnioi melle dulcior. EcclesiasticiEcc xxiiii. SpiritusSpc meusme supersup mel dul{Augustinusau} cis. et ceteraet c. Augustinusaug. Dedit nobisnob pignuspignu spiritospo. ini quoqo senciamusseciam (?) eius dulcedinemdulcedinie. et desideremusdesidem ipsumipm uite fontemfotem.¶ De. iii. Mattheusm. xix. Uos quiqi secuti estis me ini regenerationeregena. cumc sederitse filiusfili hominisho. ini sedese majestatisma suaes sedebitissede et uos supersr sedesse. xii. et ceteraet c. Ecce beatusbs iacobusiacob et allii apostoliapli et cetericeti temporaliumtepaliu contemptorescoteptores quiqi prop christoxpo pauperespaupes suntsut ini mundomudo. ipsiipi cumcu christoxpo iudices erunterut ini die nouissimo. Job. xxxvi. JudiciumJudiciu pauperibuspaupib tribuittibuit. Temporalibustepalibus iudices ^{* Mark on the left margin, in red ink.}corrumpicorrupi consueueruntconsueuert. ideoido meritomito iudices eruntert. ^{*Mark on the left margin, in red ink. Perhaps signaling a quotation from Gregorius? The same mark appear in the second column, next to another quotation from Gregorius.}quiqi temporaliatepalia contempserintcontepsert. GregoriusG. QuisquisQuiquis stimulo diuini amoris excitatusexcitat. hic possessa reliquid (?) ini iudicio proculpcul dubio culmenculme iudiciare potestatis obtinebit. ¶ De quarto. Isaiaeysa. xxxii. Sedebit populusppls meus ini pulchritudinepulchtudine pacis et ini tabertab-

COLUMN 2 naculis fiducie et ini requie opulentaopuleta. ad hanchac beatambam sessionem nonn uenituruenit nisi postpt uictoriamuictoria Apocalypsiapo iii. Qui uicerituieit dabo ei sederesede mecum ini throno meo. Quemque ergog delectat sederesede ^{*Mark on the left margin in red ink; see previous note in Column 1} in throno. nonn pigeat pugnare ini mun^{*Mark on the left margin in red ink; see previous note in Column 1} domudo GregoriusG. Delectat igiturg mentemmetem magnitudomagitudo praemiorumpmior.sed deterreatdetreat certamenctame laborumlabor. ¶ Notanoa ergog quodq ini primapma sessione tenemus dexteram uel sinistram christixi patientispatietis. MattheusM xxvi. Crucifixi suntsut cumc eo duo latroneslatones unusun a dextrisdextis et unusun a sinistrissinistis. Crux penitentiampniam uell religionemreligioem significatsigc. quiqi ^{*In the edition: quae} carnemcarne crucifigit.ccifigit ad GalatasGal v. Quiqi autemaut suntsut christixi. carnem carnesuamsua crucifixeruntccifixerut. et ceteraet c. hic per uitamuita bonambona teneturtenet dexteramdextera. perp malammala uerouo sinistramsinistra. Proverbiapv. iiii. uias quaeq a dextris suntsut nouit dominusdo. peruersepuse uerouo suntsut quaeq a sinistris suntsut. ualde timendumtimedu quodq sinistrasinista ista etiam ini crucecce teneri potestpt. Ecce. enimn. latrolat malus et ini crucecce et apud dominumdnm. pendebatpedebat. et tamentn sinistram dampnabiliterdapnabili tenebat. ¶ In secundaii. sessionesessioe contemplatiuicoteplatiui tenenttenet dexteruamdexterua uell sinistramsinistam christixi amplexantesamplexates. Canticum Canticorum ii. leuaeius eiusei sub capite meo. et ceteraet c. Perp leuamleua significarisigificari potestpt gratiagra beneficiorumbnficior deidi. ini presentipseti uita nobisnob exhibitorumexhibitor. perp dexteramdextera uerouo ini eternaetna uita exhibendorumexhibedor. circacica que uersaturusat contemplatioconteplato. uel leua tibit subponitursbponit ini contemplationecoteplatoe et deuotionedeuotoe circacica christixi humanitatemhuanitate. Dextra uerouo te amplexaturamplexat ini contemplationecoteplatoe circacica diuinitatemdiuitate. amplexare carissimaekme amplexantemaplexatem te. proverbiapv. iiii. GlorificaberisGlificaberis ab ea cumc eamea fueris amplexatusaplexat. eamea. id est.i.. sapientiamsapiam. christusxpc. autemaut est deidi virtusuit et deidi sapientiasapia. ¶ In. tertiaiiia. sessione uniuersiuniusi tenebunttenebut dexteramdextera uell sinistramsinistra chrtistixi iudicantisiudicatis. Mattheusm xxv.

COLUMN 1 Statuet oues qdequidem ad dextris. edos aut autem a sinistssinistris. Intli Interli. In miseria etnaeterna. Si edi StatueturStatuentur a Sinistsnistris qdquid goergo erit de porcis et lupis et aliis bettiis. ¶ In iiiiquarto. sessioesessione tenetur dextra ut sinistra xChristus regnatsreg-natus. De hhoc exponi ppotest(?) qquod(?) hhic(?) dic (?)Dicitur(?). Dic uut sedeant. [Etc.?] PPer duos filios corpus et SptSpiritus pper leuam uouero gliam (?)gloriam dodeo [??] corpiscorporis pper (??) vaveram (???) aieanimae significari pt.potest In hac dextera et sinistsinistra. sedetessedentes duo filii. Ioseph a patre celesti cacellatis cancellatis maibmanibus etnaliteternaliter bndnutbenedicuntur.

P

COLUMN 1ultraulta et conteramcotera uirgamuga eiusei de dorso tuo et uin-ui cula tua disrumpamdisrupam. QuandoQuado abstergetabstg deus omnemomne lacrimamlacrima et ceteraetc. TuncTuc ultraulta nonno affligemur. et tunctuc uirgauiga castigacionis dei de dorso tolletur. virgaviga diciturdr suntsut tyrannityrani et homineshoies quibusqib boni percuci-pcuci unturut. Sicut autemaut matermr quandoqn filiumfiliu percus-pcus sumsu consolaricosolari vvlt uirgamugam conteritcoterit etiameti ignemigne proicitpicit. ita dominusdo prouersospusos ini mortemte conteritcoterit et ini ignemigne proicitpicit inferniifni. vndevn electi tandemtadem diceredice potueruntpotuert. illud ysaiasysa xiii. ConteruitCotuit dominusdo baculumbaculu impiorumipior uirgamuigam dominantiumdmnantiu cedentemcedetem populospplos ini indignationeindignatoe. Oportet tamentn quodqd puer uirgamuigam quaqa castigatuscastigat est osculeturosculet. Sic oportet quodq homo suis persecutoribuspsecutorib reconcilieturrecocilietur. MattheusMt v. Diligite inimi-iimi cos uestrosuros^{1GregoriusG in red ink in left margin}. GregoriusG. Inimici dilectiodilecto tunctuc ueraciterracit custoditur. cumcu ueroue de profectuprofcu illiusilli deitimurde itim necnec de ruina letamurletam. vinculavicula suntsut presentispsentis uite calamitates. scilicets egri-egi tudo corporumcorpor. penuria rerumreru. mors amicorumamicor. inpugnatioinpugnato demonumdemonu. alia multa mala. quibusquib uinculisuiculis si dominusdo aliquamqu hominemhoiem nonn tenerettenet. sepe contracota dominumdnm laciuiret. HecH autemaut uinculauicula uerbisubis orationumoronu maxime rumpunturruputur. In omniomi tribulatiotibulato ne optimumoptimu refugiumrefugiu este oratiooro. TobiasTob iii. peto dominedne ut de uinculouiculo improperiiipperii absoluas me. et ceteraetc. Expone hystoriamhysto. Et Ecce sicut sara merito orationisoronis properieppie. perp angelumanglm a uinculouiclo grauissimogauissimo soluitursoluit. ita et petruspetr merito orationisoronis ecclesieecce a uinculisuiculis eripitureripit. QuicumqueQicuq ergogo ini uinculisuiculis meseriarummesiar este oret. YsidorusYsidor. OmnibusOmib malis preualetpualet oratiooro ¶ De quartoiiiio iude i. angelosanglos qui nonn seruaueruntseruauert suumsuu principatumpincipatu sed dere-de linqueruntliqrunt suumsuu domiciliumdomiciliu ini iudiciumiudiciu magni deidi uinculisuiculis eternisetnis uinculisuiculis sub caligine reseruatis principatumpincipatu utiqueutiq COLUMN 2 maxime iocunditatisiocuditatis. dignitatis et domiciliumdomicilium maxime iocun-iocu ditatis angeliangli apostatici dereli-deli queruntquert. In uinculisuiculis autemau eternisetnis nonn solumsolu demones. Seds etiamet impiiipii homineshomies tenenturtenet. vndevn necnc manibusmanib se defendendodefendedo. necnc pedibusdib fugiendo euadereeuade possuntpossut. MattheusMt xxii. ligatis manibusmanib et pedibuspedib. et ceteraetc GregoriusG. Cer-C te tunctuc ligat pena quosqos modomo a bonis operibusopib ligauit culpa. Ista uinculauicula necnc sanguine. necnc igne. necnc uerbisubis. nec ullo remedio uelul arte rumpirupi possuntpossut. sicutsict uinculauicula precedenciapcedencia. StultusStult este quiqi uinculauicula ista nonn cauet. SedS heu stultorumstultor infi-ifi nitusnit este numerusnumus. Cecus enim et stultusstult peccatorpccor nonno uidet. nonn intelligititelligit quamqua dolose ipsumipm dyabolusdyabol ad uinculauicula per-p petua trahit. proverbiapv vii. Ignorans quodqd ad uinculauicula stultusstult trahaturtahat. donecdonc sagitta transfigattansfigat iecur suumsuu. Sagitta utiqueutiq acutissima extreme sententiesnie. MattheusMt xxv. Discedite a me maledictimale ini igneig eternumetnum SuperSup hanchac petrampetr edificabo ecclesiamecclam meammea. MattheusM xvi. petruspetr dominodno dixit. Tu es christusxpc filiusfiliu deidi uiui. et dominusdo petropeto responditrespodit. Tus es petruspetr et supersr hanchac petrampetra edificaboedi ecclesiamec meamm. quiaqia dicat dominusdo. QuiaQia fide es solidussolid. ideoido tu es petruspetr et supersup hanchac petrampetra id esti supersup hanchac fidemfide solidamsolida quamqua confessuscofessus es. edificabo ecclesiameccliam meammea. uelul quiaqia dicat. QuiaQia me petrampetra es confessuscofessus ideoido tu es petruspetr et supersup hanchac petrampe id esti supersup me ipsumipm quemque confessuscofessus es edificabo ecclesiamcliam meamm. Edificabo inquamiqa perp incarnatio-icarnato nem. edificabo perp passionempassioem. edificabo perp ascensioneascesione meammea. horumhor uirtuteuitute reuera. horumhor fide edificata est ecclesiaecclia ¶ De primoio. psalmus. edificauit sicut unicornis sanctificiumscificiu suumsuu ini