ENPages
Item 1
Wspomnienia Ad [?] 4 Ważniejsze wydarzenia z okresu pobytu w Monowicach. a) Miały miejsca ucieczki z obozu w Monowicach, a represje były różne, jeżeli został złapany czekała go kara śmierci przez powieszenie na placu apelowym wobec całego obozu. Przypominam sobie dwie takie egzekucje. Jedna dość haniebna dla imienia Polaka. Uciekło trzech nazwisk nie pamiętam, wiem że jeden był [illeigble] Polskiej narod. żydem dwóch Polaków jeden pracował w kuchni drugi nie pamiętam. Cieszyliśmy się bardzo, ale radość nasza została zakłócona, haniebnym czynem
Item 2
left page dwóch towarzyszy, którzy dokonali morderstwa na koledze współtowarzysz [?] uciekał [?] na tym [illegible] miał na imię jak sobie przyp. Choim [?] Jak dowiedziałem się chodziło [?] o złoto i dolary. Ale ich ręka sprawiedliwości dosięgła, zostali złapani i przez powieszenie ukarani nie pisałbym o tem ale represje [illegible] do innych, gdy ten smutny czyn był dokonywany kazali koledze jego mały stołeczek poderwał z pod nóg to jest ten sadyzm nikczemność kolega który musiał tę czynność dokonać był biały jak śnieg chodził przez wiele dni nie
right page przytomny. następna egzekucja na [illegible] apelowym wchodzą esmani uzbrojeni po zęby w szyku bojowym około 100tu Apel cały obóz zbiera się i znów widzimy stoją „sukiennice” i znowu zostaje wykonany wyrok za [illegible] ucieczkę Bolesne to było, gdyż wśród nas był jego młodszy brat, który musiał patrzeć na śmierć swego brata. Ucieczka była przygotowana i miała nastąpić podczas nocnego alarmu, gdy warunki światła są pogorszone, nie udało się, przy zatrzymanych znaleziono pieprz mielony, który miał służyć jako środek zapobiega.[?], gdyby ich zatrzymano z bliska, wsypać [?]
Item 3
left page w oczy. Nie udało się. Również za ucieczkę który został schwytany jeden z jeńców rosyjskich został powieszony. Pamiętam była [illegible] i że rozmawiałem z nią. Z rozmowy dowiedziałem się że rozpoznano go w następnym [illegible]. Gdy złapali go momentalnie patrzyli na lewą rękę, gdzie był tatuaż numeru. Ten [illegible] brzytwą wziął i wyciął ten numer z ręki. Ręka była owinięta i tak rozpoznali go. Inne represje. pamiętam wieczór już po apelu kładziemy się spać gaśnie światło 2130 krzyk blokowego
right page „Alle Polen austreten” W zdenerwowaniu ubieram się i mówię do przyjaciela „wiesz Bolek, że jestem czegoś bardzo zdenerwowany“ niewiem dlaczego, ale śpieszymy się na plac zbiórki. Z bloku wychodzą na plac zbiórki ustawiają nas w szeregu i co się dowiadujemy W nocy [?] z orkiestrą każą stanąć na lewym skrzydle stoimy. V [?] że uciekło dwóch Polaków i to dość sprytnie autem a nawet jednemu z tych kolegów dałem puchową kołdrę i będą wybierać zakładników. Dziesięciu za jednego a zatem dwudziestu. Słyszymy już jest 19tu i odliczamy zbliża się do nas. Stoję obok
Item 4
left page przyjaciela i mówię coś się stanie. Liczy kom. [?] lagru, a obok niego [?] raport-[?] führer [?] nerwy napięte do ostatnich granic liczą 15. 16. 17. 18. mój przyjaciel 19. na mnie pada liczą 20ty i Blok-führer krzyczy [?] „halap” [?] spojrzałem na przyjaciół pożegnałem się wzrokowo z niemi i niech już skończy się ta męczarnia Zaprowadzili nas do bunkra. Siedzimy noc jeden dzień [?]. I znów noc. Koledzy wspólni [?] zbliżali się do krat o co miałem do nich żal, poprosiłem ich ażeby nie przychodzili, gdyż z losem się pogodziliśmy, co uczynili. W czasie [?] tym dwóch
right page jak mnie pamięć nie myli zostali zwolnieni [?] to byli spawacze. Siedzimy [?] i każdy był zajęty swoimi myślami aż tu pod wieczór drugiego dnia, wchodzi Es. [?] i wyczytuje Nr. 83783 heraus. i każe mnie pójść na blok, jakie przeżywałem wtedy uczucia to trudno opisać, jedno pamiętam myślałem że jestem na wolności, że jestem człowiekiem wolnym, choć byłem za kratami. Co się stało z kolegami niewoli to nie wiem. Jednego spotkałem przypadkowo w Bergen-Belsen który oświadczył, że niewie co się stało z towarzyszami niewoli. Pamiętam była to niedziela [?]
Item 5
left page Za ucieczkę z „[illegible} gdy [illegible] był [illegible] co słyszałem, za karę wywalił [?] z Monowic kilku set Polaków do „Mathausen”. b) Selekcję to przeżyłem [?] z kolegami raz tylko. Był wieczór po apelu nagle wszyscy na bloki. Blokowym był Żyd pochodzenia polskiego, pytam się co jest, gdyż na tym bloku mieszkała [?] orkiestra. Mówi że będą wybierać „muzułmanów" do komory gazowej. Liczy [?] co to jest, narada z Blokowym, musimy paru więźniów ukryć [?] co czyni [?] ażeby [?] stan był zgodny, uzgodniliśmy że orkiestra idzie pierwsza gdyż ma próbę to musi musik [?] [illegible], co
right page naturalnie robi, a SS-man był [illegible] nam nieznany więc plan się udał, część z orkiestry wyszła niby na próbę i nas 7 czy 6 poraz drugi przeszliśmy przez selekcję. Szczęście było po naszej stronie gdyż esman nie patrzył na tatuaż ufając blokowemu. W ten sposób uratowaliśmy kilku więźniów od komory gazowej. Na drugi dzień wieczorem twarze [?] smutne, pełne rezyg. w autach wiozących ich do krematorium i puste wracają po następnych. c. Ile było alarmów, ile człowiek przeżył podczas alarmu to nieda się opisać. Najpierw były alarmy nocne