43

90
Cem‘an
Hâne
Aded
515

Bedel-i iltizâm sene... 266
Hâne
Aded
610 Yerlü İslâm
1656 Aşâyir-i muhtelife
0025 Tâ’ife-i Yahûd
-------
2291

Vâridât Yekûn
Guruş
642 000

Hânikîn ve Hacı Kara(1) Karyelerinin Ahvâli

Mahall-i merkûmeden Hânikîn ol civarda Elvend ve coğrafya kitâblarında
Hulvân ismiyle mezkûr olup âtiyü'z-zikr beyân Zuhâb civârında vâki' Dâlehû nâm
büyük dağdan nüzûl ve Reyzâv karyesinden ve bu karyenin taraf-ı garbisinden
olan Dertenk boğazından ve Zerde dağı üzerinden ve bu dağda vâki' Pîrân gedüğü
demekle ma'rûf uçurumdan cereyân ve Serpül önünden mürûr eyliyerek bi'l-âhire
Kızıl Rabat karyesinin üst tarafında Köşk-i Zengî civarında Diyâle [132] nehrine
munsab olan nehrin sol tarafında vâki' olarak Hacı Kara karyesi dahî anın
karşısında nehr-i mezbûrun sağ tarafında vâki'dir. Ve bu iki karye bir kasaba
hükmündedir. Atîde beyân olunacağı vech üzere burası İran tüccâr ve züvvârının
bir azîm mürûrgâhı olduğundan ve suların çoşkunluğundan nehr-i mezbûr ubur
vermediğinden İran tebe‘asından suhûletle mürûriyçün biri yıkıldıkça âharı inşâ
olunmak üzere yakın vakitlere kadar İrâniyân tarafından oraya bir kaç köprü inşâ
olunmuş olduğu misillü İranlu Zuhâb'a müstevlî olduğu sene Şeh-zâde Mehmed
Ali Mîrzâ karyeteyn-i mezbûreteyn arasına metîn ve müstahkem kârgîr bir köprü
inşâ ettirerek mezkûr köprünün mesârıfını Zuhâb sancağı vâridâtından tesviye
eylemiştir. Karyeteyn-i mezbûreteyn Bağdâd'ın yirmi sekiz sâ'at mesâfe şark-ı
şimalîsinde vâki' olup buradan Zuhâb karyesine dokuz sâ‘at mesâfedir.
Karyeteyn-i mezbûreteyn mukaddemleri daha ma‘mûr iken İranlu'nun Zuhâb ve
civârına istilâsında pây-ınâl oldukların harâba yüz tutmuş ve mu’ahharan dahî
ta‘ûn illetinden husûsâ esbâk Bağdâd Bağdâd vâlîsi Ali Paşa merhûmun revâ-şiken-i mazarrat-ı tâ‘ûn olan idâre-i müseyyibânesinden müşârün-ileyhin evâhir-i

(1) Derkenar: Hacı Kara karyesi otuz dört derece ve yigirmi bir dakîka ve yigirmi sekiz saniye arzında olup Hânikîn ile karye-i mezbûre arasında fakat bir nehir olmağla arz hususunda farkları yok demektir.