175

102

karyesi otuz haneyi hâvî olarak ikisinin de bağ ve bağçeleri ve envâ‘-ı meyveleri
vardır. Fakat Kânîreş karyesi harâb olup mezra'aları göçebe Ekrâd'dan Gürân
ta ifesinin yed-i tasarruflarına girmiştir. Zuhâb sancağının bütün asıl yerlüleri
Sünnî olup fakat Zerde karyesi sakinleri Nusayrî mezhebinde bir kavimdir.
Mezkûr Ban Zerde dağının üstü tûlen üç-dört ve arzan birbuçuk ve iki sâ‘at
mesâfe çeker basitçe bir yaylak mahal olup bu vüs‘ate göre hâvî olduğu şenlikten
ziyâdeye tahammülü var ise de bir mikdâr yeri aşâyir yaylağına mahsûs gibidir.
Reyjav bahsinde mürur eylediği veçhile bu mahaller Abdullah bin Ömerü'l-Fâruk
radiyallâhu anhümâ hazretlerinin teshîr-kerdeleri olduğundan hîn-i feth ve
teshirinde Abdullah hazretlerinin refakatlerinde bulunan sahâbe-i kirâmdan bir
hayli zât-ı bâ-sa‘âdet [151] bu mahalde nûş-i serbet-i şehâdet ve azîm-i dâr-ı
cennet oldukları rivâyet olunmuştur. Müşârün-ileyhim hazarâtından Ebû Deccâne
hazretlerinin merkad-ı şerifi Kânîreş karyesi kurbünde bir kubbe içinde vâki' olup
kubbe-i mezbûre bir aralık müşrif-i harâb olmuşiken Zuhâb mutasarrıflarından el­
an ber hayât olan Osman Paşanın ecdâdından Ahmed Bîk nâm kimesne kabr-i
şerifi keşf ve müceddeden kubbesini inşâ ettirmiştir. Kubbenin derûnunda mihrâb
üzerinde "be-fermûd-ı nüvvâb-ı âlî âl-i Arab be-tecdîd kerden bâyin-i Receb"
ibaresi yazılıdır ve iç kapının üst eşiği üzerinde "emr-i be-ta‘mîr hâzâ el-mekân ve
imâretü't-tekyetü li'l-hâss ve'l-âm el-emîrü'l-mükerrem Ahmed Bîk yesserallahu
lehü'l-hayr sene 1137 min hicret-i nebiyy" ibâre ve târihi muharrerdir(1). Bu zât-ı
âlî-i kadrden başka Seyyid Ganîme nâm zâtın merkâdı Reyjav karyesi kurbünde
Pül-i Dervâze demekle ma‘rûf mahal civârında bir kubbe derûnundadır. Ve Şeyh
İbrahim ve Hacı Baba lâfzından galat olarak Kürdler beyninde Hacı Bav demekle
ma'rûf zât ve bâ-Mûsâ ve Baba Şeyh ve eshâb-ı Nâsır ve Şâh Harâbât ve Baba
Seyyid ve Pir Kâsım ve Ahmed Reşîd ve Baba Fakîh ve Şeyh Bâyezîd nâm zâtlar
dahî orada medfûndurlar. Mahall-i merkûme ahâlîsi bunların dahî cümlesini
sahâbe-i kirâmdan i'tikâd ederler. Ashâb-ı merâkıddan Şâh Harâbât lakabıyla
mülekkab olan zât Gürân aşiretinin mu‘tekıdları olarak hattâ aşîret-i mezbûre
şu'arâsından biri

"Çeh şâ-yi Harâbât himmet bovâze
Çenî sâhî subh şône Dervâze"

(1)Derkenar: Hakîm Firdevsî'nin Şeh-nâme'de münderic eş‘ârından

"Be-deryâ ger zend-i tîğ-i yelâlek
Be-mâhî gâv gûyed keyf-i hâlek

beytinde îrâd eylediği hâl kelimesi merfû' olmak iktizâ etmez mi idi deyü i‘tirâz olundukta bu öküz kavlidir, öküz ise nahv okunmamıştır. Cevâbını verdiği gibi Gürânî şâ’irin îrâd olunan beyti ma'nâsında irtibat yoktur denilürse ma‘nâ kasd etmemiştir, cevâbıyla def‘i i'tirâz olunabilir.