Diaries, 1943-1944

Teuer Kind Selmas 9 October 1944[?] Mus mir entschuldigen dasz ich so spet bin gekommen. Die milch hollen und das kuchen dauert so lang. Blinie[?] hat dir Fisch gekocht und gebraten. Nach montag[?] wil ich dir Fleisch brengen. Wie fulst du sich mein Schatz. Sei gesund mein [cross out word] Sielma. Tausender Kussen. Dein Mannn Chaim Noch ein kusse

cover of diary

Zwolle Dat boekje is; wanneer ik zin heb mijn gedach ten op hollands weer te geven. De tijd dat ik met mijn man op een hooizolder ergens in Polen verstopt ben en de hoop heb eenmaal weer als vrij mens te leven [underlined] [writing around the page clockwise from the bottom] Saartje Wijnberg, Geb. 15.5.22 Groningen Holland Veemarkt 23 Zwolle Veemarkt 23 Holland

Polen 21 Juni 1944 Toch wil ik niet alleen [remainder of page illegible]

2 maar duurt hier alles heel lang als het op geld uitgeven aankomt. Stefka is al eens gevaren [?] naar Golm maar heeft geen zalf meegenomen, men kan er niet van dood gaan heeft ze gezegd. Nu in 3 weken slapen we bij nacht niet en liggen ons te krabben. Het werd elke dag erger en werd maar niets gedaan. Ik zag of zie heel slecht uit wat alles bij alles te samen niet meer te dragen was. Daar kwam nog bij dat misschien 6 weken voor[?] de 2de maal in positie was, dus kon er misschien nog wat aan gedaan worden. Nu was er geen geld in huis. Ja ze rekenen die f60000 [possibly f600.00 i.e. six hundred guilders] in goud niet, die ze van

3 ons hebben, en konden ze dus niets kopen voor ons Ja dat is de rekening van een Poolsche boer wanneer het be treft geld en hij zal wat voor een jood moeten wat ekstra [extra] is. Nu zijn we bij eerlijke mensen hij is een goede kerel maar een pantoffel held. Stefka is een vrouw [underlined] zo hard als steen, en kent geen mede leiden [medelijden]. Dus werd er gerekend dat er geen geld in huis was. Wat te doen. Stefka zou naar Golm gaan en geld maken maar dan wisten wij allang dat ze zonder iets voor ons terug kwam. Dus hadden mijn man en ik van onze laatste kapitaal de vulpen genomen 3)

4 en hun gezegd dat ze daar voor zalf en medicijn [illegible] [illegible] Alles was goed en Adam zou naar Golm, maar Adam ging met[?] Stefka dus wisten we al dat misschien 1 potje zalf zou komen. En ja [illegible] kwam terug met 2 potjes zalf wat niets was en verder niets. Ze hadden n.m. op die vulpen niet genoeg verdient. Wat te doen . Wij spreken de hele dag en weten niet wat te doen. Tot s'avonds Chajim zegt Selma weet je wat wij doen wij geven het horloge er bij en dan moet hij het doen. Beter zonder cent[?] dan niet gezond. 4

5 s 'Avonds komt Adam en zegt Chajim dat we geven de horloge er nog bij en moet hij dus naar Golm gaan en naar de arts want het was de hoogste tijd op dat ik ongesteld zou worden. Ik schrijf dat nu met een veel lichter gemoed dan dat het is gewezen want wat het ons voor een gezondheid heeft gekost kunnen wij niet vertellen maar kan men lezen van onze gezichten Dus Zaterdag17 Juni '44 is hij naar Golm om medicein, zalf, en andere dingen te kopen die wij nodig hadden, want in die 8 maanden dat wij hier zijn hebben we ons alles ontzegd, wat maar 1 cent kost. Een lucifer vragen we nog niet en zijn er toch veel meer dingen die men no5